تاسیسات برق ساختمان چیست؟

طراحی و همچنین پیاده سازی سیم کشی ساختمان های مسکونی و یا تجاری که شامل سیم کشی های تلفن، آنتن مرکزی، سیستم حریق، روشنایی، منبع تغذیه اضطراری، آسانسور، سیستم مدار بسته و … را تاسیسات برق ساختمان می گویند. به تعبیری دیگر به تمامی تجهیزات الکتریکی که برق قسمت های مختلف ساختمان را تامین می کند تاسیسات برقی می گویند. همچنین جا دارد در همین ابتدا این نکته را بازگو نماییم که تاسیسات برقی از جمله مواردی است که در پروژه های بازسازی ساختمان باید به آن توجه شود، در غیر این صورت خسارات غیر قابل جبرانی در پیش است. از این رو در حین بازسازی و تخریب دیوارها بهتر است از شخص با تجربه و متخصص کمک بگیریم.

اولین مرحله از اجرای تاسیسات برق ساختمان طراحی است. علاقه مندان این رشته در آموزشگاه های فنی حرفه ای صفر تا صد طراحی را طی دوره هایی می گذارنند و سپس وارد بازار کار می گردند.

دوره های طراحی تاسیسات برقی ساختمان عبارتند از:

  • طراحی سیستم صاعقه گیر
  • طراحی انواع کلید
  • طراحی محاسبات روشنایی سازه
  • فیوزهای مناسب سازه
  • طراحی سیستم هوشمند سازی ساختمان
  • آموزش های نرم افزاری و طراحی سیستم های گوناگون روشنایی

ترتیب انجام تاسیسات برق ساختمان چگونه است؟

اجرای تاسیسات برق ساختمان در چندین مرحله انجام می شود که عبارتند از:

  • طراحی برق ساختمان
  • زیرکاری مرحله دوم کار است. قبل از اجرای سفیدکاری، سیمان، سرامیک، کاشی و … نقشه های برق کشی ساختمان که عبارتند از: سیستم روشنایی، سیم کشی تلفن، برق اضطراری، آیفون، کلید و پریز های برق و … می بایست انجام شوند. برای اجرای مرحله دوم تاسیسات برق ساختمان نیز باید نکاتی را مد نظر داشت که عبارتند از: مشخص کردن مسیر لوله های عبور سیم ها، تراز کردن به کمک لیزر یا شلنگ تراز بر روی دیوارها، مشخص کردن و سپس کندن شیارهای عمیق برای جای قوطی کلید و پریز و… می باشد.
  • در مرحله سوم که بعد از سفید کاری و کف سازی سازه انجام می شود. می بایست درون قوطی هایی که در مرحله اول درون دیوارها کار گذاشته شده است تمیز و لوله ها مرتب سازی شوند. بعد از انجام این دست کارهای مقدماتی باید سیم کشی داخل لوله ها انجام شود. کابل های آنتن، تلفن، ماهواره، آیفون، و برق کلی ساختمان پس از عبور از لوله ها در مسیرهایی که از قبل مشخص شده است عبور داده شده و سر سیم ها اندود و به تجهیزات برقی و روشنایی متصل می شوند.
  • مرحله چهارم که آخرین مرحله از اجرای تاسیسات برق ساختمان است بعد از نقاشی ساختمان و اجرای کامل کف سازی انجام می شود. در این مرحله تمامی کلیدها، پریزها، تجهیزات نور مخفی ساختمان، کابل کشی موتور خانه و دیگر قسمت ها انجام می شود.

انواع لوله ها و قوطی های برقی

برای اجرای تاسیسات برق ساختمان وسایل و تجهیزاتی مورد نیاز است که لوله ها و قوطی های برقی نیز شامل آنها می شود. با کمک این گونه تجهیزات سیم کشی سازه های مختلف به شکل استاندارد و بدون ایجاد خطر برای ساکنین انجام می شود. اجرای استاندارد تمام مراحل و استفاده از مواد و تجهیزاتی که طبق قوانین و ضوابط استاندارد تهیه شده اند از ملزومات تاسیسات برقی هر ساختمان است.

سبک های مختلف دکوراسیون داخلی

بسته به نوع جنس، روش اتصال، انعطاف پذیری، مقاومت در مقابل حرارت و آتش سوزی و … لوله های برق ساختمان را به گروه های مختلف طبقه بندی می کنند. برخی لوله ها توکار و برخی دیگر نیز برای استفاده در سیم کشی های روکار طراحی شده اند.

انواع لوله های برق عبارتند از:

  • لوله خرطومی پلاستیکی
  • لوله های خرطومی فلزی
  • لوله های فولادی
  • لوله های پلاستیک سخت یا pvc
  • لوله برق پلی اتیلن ( یکی از پر مصرف ترین لوله ها در برقکاری ساختمان است وزن کم، نصب آسان و جنس پلاستیکی نرم آن نیز علت پر مصرفی آن است )
  • لوله برق پلی آمید ( مورد استفاده در ساختمان های سبک است و از پلاستیک نرم ساخته شده است )

لوله خرطومی پلاستیکی عایق بوده و از جنس P.V.C ساخته می شود. در بسته های 45 متری و در اندازه های مختلفی در دسترس مصرف کنندگان قرار می گیرد. از این نوع لوله در مناطق خشک و توکار استفاده می شود. انعطاف پذیری بالا و ارزانی از مزایای لوله های خرطومی پلاستیکی است. ولی در مقابل از استقامت مکانیکی خوبی برخوردار نیستند.

لوله خرطومی فلزی انعطاف پذیری قابل توجهی دارد. از این نوع برای ارتباط لوله های فولادی با تابلو و همچنین جعبه اتصال موتورها به شکل روکار بهره برده می شود.

لوله های فولادی دو نوع دارند. ( گالوانیزه و سیاه ) کاربرد نوع سیاه در مکان های خشک و کاربرد نوع گالوانیزه در مکان های مرطوب بوده و به شکل روکار استفاده می شوند.

بیشترین استفاده از این نوع لوله در بیمارستان ها و پمپ بنزین ها می باشد. چرا که لوله های فولادی از مقاومت مکانیکی و قدرت ضربه پذیری بالایی برخوردار هستند. این دست لوله ها را در اندازه های مختلفی می سازند که هر یک از آنها حدیده و اتصالات مربوط به خود را داراست.

قوطی های کلید برق نیز از دیگر تجهیزات مهم تاسیسات برق ساختمان هستند. این وسیله برای نصب کلید و پریزهای ساختمان مورد استفاده است. نقاط ابتدایی و همچنین انتهایی تمامی سیم کشی ساختمان به درون قوطی ها منتهی می شوند تا در دسترس اهالی ساختمان قرار بگیرند.

انواع قوطی کلید برق عبارتند از:

  • نوع قدیمی یا شاپوری
  • درای وال یا کناف
  • گالوانیزه

انواع مختلف سیم و کابل های ساختمان

برای به اجرا درآوردن تاسیسات برق ساختمان و انتقال انرژی الکتریکی به جای جای مختلف ساختمان از سیم و کابل بهره برده می شود. به دلیل اینکه مسیر عبور جریان الکتریسیته از درون سیم و کابل های ساختمان است، انتخاب نوع این تجهیزات از اهمیت بالایی برخوردار است. می بایست بسته به نیاز پروژه ها برای انتخاب نوع و جنس آنها اقدام شود.

با توجه به میزان جریانی که از سیم ها و کابل ها عبور می کند آنها را به گروه های مختلفی طبقه بندی می کنند. بنابراین هر چه میزان قطر سیم بیشتر باشد می توان در فاصله های مشخص میزان انرژی و جریان بیشتری را از سیم عبور داد.

تقسیم بندی سیم های برق عبارتند از:

  • سیم مفتولی
  • سیم افشان
  • سیم نیمه افشان
  • سیم نایلون
  • سیم ارت
  • سیم کواکسیال
  • سیم خشک
  • سیم تک هادی
  • سیم رشته ای
  • سیم لاکی

تقسیم بندی کابل ها عبارتند از:

  • کابل تک رشته
  • کابل چند رشته
  • کابل مفتول
  • کابل افشان
  • کابل زمینی
  • کابل زره دار
  • کابل شیلدار
  • کابل فویلدار
  • کابل فرمان
  • کابل ابزار دقیق
  • کابل فشار قوی
  • کابل زوجی
  • کابل فیبر نوری
  • کابل ابزار دقیق
  • کابل شبکه
  • کابل مخابراتی
  • کابل جوشکاری

سخن پایانی

هر یک از موارد ذکر شده در اجرای تاسیسات برق ساختمان کاربردها و ویژگی های مختص به خود را دارند که در جاهای گوناگون ساختمان بنا به کاربردی که از آنها انتظار می رود بهره برده می شود.

مقالات بیشتر:

سبک های مختلف کابینت 

انواع جنس کابینت 

بهترین نوع صفحه کابینت